ورود به حوزه عطر و ادکلن نیازمند تفکر و تعمق بسیار زیادی است و شخصیت هایی در این عرصه پیروز می شوند که به جزئیات بیشتر توجه داشته و تعمق و تأمل بر هر چیزی را به عجله ترجیح می دهند. همواره باید دانست که هنر عطرفروشی كمتر از هنر عطرسازی نبوده و نیست؛ ولي زمانی که به پيچيدگي های انتخاب عطر و ارزيابی عطر برای مشتری نگاه ميكنیم اين مقايسه برايمان معنای بیشتری پيدا ميكند. زمانی که فردی عطر سازی را فرا مي گيرد بيشتر زمان وی صرف مواد اوليه و در واقع اجزای سازنده عطر  می شود. از اين رو همواره در حال ارزيابي و بررسي مواد اوليه، آكوردها، بيس ها (پایه ها) و در نهايت ساخت عطر می باشد. اما وقتی که با يك عطر آماده روبرو هستيم و می خواهيم آنرا ارزيابي كنيم ماجرا متفاوت است و اين روند معكوس ميگردد. بدین معنی که بایستی از ارزيابي عطر به اجزای سازنده آن رسید. براي اين امر تكنيک های بسیاری وجود دارد که منظور ما در این مطلب آناليز دستگاهی نيست. يكي از بهترين روش ها، روش لايه برداری عطر است كه عطرساز را به اجزای سازنده عطر مي رساند. برای اين منظور ابتدا نت های پايه عطر ارزيابی می گردد و وقتي زمينه عطر به خوبي كشف گردید، به سراغ نتهای ميانی عطر رفته و اينبار اجزای جديدی كه در نتهای پايه حضور ندارند را پيدا مینماییم و در نهايت هم نُت های بالايی عطر را كشف ميكنیم؛ و اينبار چون زمينه كار را به خوبی درك كرده ایم ميتونيم به سادگی نتهای بالايی را از زمينه تفكيك كنيم. يكي از كارهایی كه بسيار مورد علاقه عطرسازان است اشباع كردن بينی با نتهای شناسايی شده است! به طور مثال زمانی که در عطری وجود نت های مركبات برای مان قطعي می شود، اکنون با بويدن اسانس برگاموت خالص بينی خود را اشباع مي كنیم و يک بار ديگه عطر را بررسي ميكنیم. اين دفعه ديگر نتهای مركبات را حس نميكنیم و نتهای ديگر واضح تر به مشام خواهد رسید. با اين تكنيک ها ارزيابی عطرهای تجاری برای همه آسان خواهد بود. 

انتخاب مواد برای ساخت عطر:

زمانی که مواد اولیه معطر زيادی در اختيار يک عطرساز می باشد، چگونه اين مواد براي ساخت يک عطر انتخاب می گردد؟ پرسشی اساسی که از سوی بسیاری از مخاطبین و علاقمندان به هنر عطرسازی بیان می گردد. باید دانست که جدا از انتخاب مواد بر اساس طراحی رايحه که نیاز به یادگیری هنر عطرسازی دارد، اصولاً و معمولاً عواملي ديگری نيز وجود دارد كه اين انتخاب ها را محدود می نمایند؛ از جمله هزينۀ تمام شده، مسائل زيست محيطی و سلامتي پوست، پايداری، خواص فيزيكی، عملكرد و ارزش افزوده محصول نهايی را می توان نام برد. لذا با توجه به اين محدوديت ها، گاهی برای ساخت عطر تنها از مواد خاصی استفاده می شود تا بتوان همه اين نكات را در آنها رعايت کرد. البته اين موضوع باز به عملی كه عطر برای ما انجام مي دهد نيز باز ميگردد. به طور مثال عطر در لوازم آرايشي، صابونها، شامپوها يا شوينده ها و موارد ديگر که هر يک محدوديتهای خاص خودشان دارند و این محدودیت ها برای انتخاب مواد بر سر راه عطرساز قرار قرار خواهند گرفت.

آموزش و یادگیری هنر عطر سازی نياز به دانش آكادميك دارد:

موضوع مهمی كه ذهن هنرجويان و علاقمندان عطرسازی را همواره به خود مشغول کرده است اين است كه آيا براي يادگيری و آموزش هنر عطر و ادکلن سازی نيازی به دانش آكادمیک يا اصطلاحاً دانشگاهي است یا خیر؟ در پاسخ به این پرسش اساسی باید اذعان داشت که هنر عطر سازی از زمان ظهور تا کنون از دو جنبه قابل بررسي بوده است. نخست از منظر هنری و دوم از منظر فنی و علمی. به طور کلی برای ساخت و طراحی رايحه و به دست آوردن فرگرنس عطر و رسيدن به رايحه خوش، نيازی به دانش تخصصی نبوده و موضوع كاملاً هنری، حسی و جنبه عملی و تجربي داشته است. ولي هرگاه نياز باشد اين رايحه تبديل به عطری در مقياس انبوه گردد و یا تبديل به عطری تجاری شود، ضروری است علم و دانش نيز در كنار این هنر گسترده و زیبا وارد عمل شود تا در زمان تهيه فرمول ها، آماده سازی، بسته بندی و عرضه آن به بازار حداكثر عملكرد و بهينه ترين حالت برای ساخت عطر لحاظ گردد. اين دانش الزاماً محدود به علم شيمی نيست و حتماً ضرورت تحصیل در این حوزه وجود ندارد و جنبه های گوناگون اين فرايند، نيازمند به علوم ديگر همچون زیست شناسی، روانشناسي و بازاريابي نيز است. همچنين در زماني كه عطر در كاربردهای ديگر همچون لوازم آرايشي و بهداشتي، شوينده ها، كرم ها و صابونهای گياهي و مواردی از این دست استفاده می شود نيز لازم است تا برهم كنش عطر با ساير اجزا در قالب آزمون های استاندارد ارزيابی مورد سنجش قرار بگيرد. از طرفي در زمينه عطرهای گياهي يا نچرال (طبیعی) هم آگاهی از خواص درمانی روايح يا آروماتراپی نيز اهميت دارد كه در طراحی عطر لحاظ میگردد. در كل می توان اشاره داشت که هنر عطر و ادکلن سازی مدرن و دانش عطرسازی هر دو به عنوان مكمل عمل كرده و عطرساز را در ساخت رايحه فاخر و كامل ياری مي رسانند و حضور هر یک در جايگاه خودشان لازم و حیاتی می باشد.

چگونه در يك عطر آكورد را از نُت تفكيك كنیم:

این شگفت انگیز است که بدانیم يكي از سخت ترين كارها در هنر عطرسازی مدرن موضوع جداسازي نُت ها از آكورد در عطر است. براي رسيدن به اين مهارت، بويدن تنها كاری است كه مي توان انجام داد. اما بايستی اين عمل به صورت منظم و با برنامه انجام گردد. به طور اصولی عطرسازها برای اين منظور ميزكاری براي خود تدارک ميبيند كه برروی آن همۀ نت های مختلف و روايح متفاوت در گروه های متنوع به صف شده اند. این سصف زیبا را ارگ عطر می گویند. گروهایی مانند ميوه ها، گل ها، انواع ادويه جات، روايح سبزه، گياهي و علفي، حيواني، چوبي، صمغي، خوراكي و بسیاری رایحه های دیگر. اين اُرگ روايح در واقع كتابخانه یک عطرساز مدرن است كه بايد به طور مستمر نت ها گوناگون را در آن مطالعه کند؛ این مطالعه با مشام انجام می شود. شایان ذکر است روايح موجود و مورد استفاده در این اُرگ بزرگ ميتوانند طبيعي و يا سنتزی باشند؛ رقیق شده یا کاملاً خالص باشند؛ به صورت جامد و يا مايع باشند؛ گياهان خشک و ادويه های گوناگون باشند و يا تنتورهايی از صمغ هاي متنوع باشند. بنابراین هر چيزی كه نُت تازه ای را به عطرساز آموزش بدهد ميتواند روی اين ميز باشكوه جاي بگيرد. میزی پر از احساس. بعد از كار زياد بر روی اين روايح ميتوانید ديگر در یک عطر كار تفكيك آكورد از نُت ها را به راحتی انجام دهید. به طور مثال ديگر خوب درک خواهید کرد که در یک عطر چه آكوردهایی وجود دارد و هر آکوردی از چه نُت های تشکیل شده است. به طور مثال در آكوردی چوبی، كدام نُت ها قلب كار قرار دارند؛ كدام یک نقش اصلاح كننده داشته و كدام به عنوان واسطه نقش بازی ميكنند. اما باید دانست که جز با بويدن و استشمام زياد رایحه ها نمي توان به اين مهارت زیبا رسيد.  

چگونه الکل عطرسازی درست کنیم؟

يكی از موضوعات اساسی در هنر عطرسازی مدرن، نحوۀ بي بو كردن الكل يا به اصطلاح ساخت الكل عطرسازی است. يكی از بهترين روش ها استفاده از فيلترهای بوزدايی كربن فعال است كه در دستگاه های تصفيه آب استفاده می شوند و با عبور الكل اتيليک از ميان آن ها، الكل بي بو به دست مي آيد. همچنين با استفاده از صمغ ها و رزين های آروماتيک مانند بنزوئين و ريختن صمغ درون الكل و نگهداری یک ماهۀ آن، الكل بی بو به دست خواهد آمد. از طرفی مي توان با ساخت تنتورهای مختلف، الكل های معطری نيز ساخت كه نه تنها از نظر بو عامل مزاحمي ندارند بلكه با رايحه خود به كيفيت فرگرنس عطر نيز كمک می نمایند. مانند تنتورهای وانيل، ميخک، دارچين، گلپر، هل و فلفل سیاه.

چگونه بهترین عطرساز شویم؟

هنر عطر سازی از جمله هنرهای ناشناخته ای است كه در سراسر دنيا اين عدم شناخت همواره وجود دارد. شاید برای همين هم است كه تعداد عطرسازهای حرفه ای از تعداد فضانوردانی كه به فضا راه یافته اند كمتر است! دلیل اين ابهام آن است كه حس بويايی حسی مبهم است و درک تصويری واضح از آنچه بوييده مي شود نياز به توجه بسیار دارد. شايد اين بي توجهي خاص حس بويایی نباشد و انسانها در طول زندگي روزمره نيز از كنار بسیاری از ديدنی ها و شنيدنی ها عبور مي كنند بدون آنکه به آنها توجه داشته باشند.به غیر از اینها آنچه در هنر عطرسازی بسيار مهم است اشتياق است و اشتیاق است و اشتیاق؛ آن هم اشتياقی سوزان برای بوييدن، خلق رايحه و كار با مواد معطر که زندگی هر روزه انسان را تغییر می دهد.

تنوع زیاد مواد اولیه برای ساخت عطر و ادکلن:

از نكات قابل تأمل در هنر عطرسازی تنوع زياد مواد اوليه برای ساخت عطر است كه عطرساز را برای خلق اثر هنری بیشتر و بیشتر توانمند می کند. اين مواد اوليه در دو گروه اصلي طبیعی [نچرال] و سنتزی طبقه بندی مي شوند. از نظر عطرساز مواد نچرال و مواد سنتزی [آروماکِمیکال] تفاوت های فني بسیار زیادی با هم دارند. مواد نچرال مواد چند مولكولی هستند كه در هر اسانسي، چند مولكول نقش اصلی را در رايحه بازی می نمایند. همين موضوع باعث می گردد رایحه های نچرال چند وجهی باشند؛ بدین معنا که از زمانی كه بر روی بلاتر قرار ميگيرند و شروع به تبخير کرده، نُت های مختلفی از خود نشان مي دهند. ولي در مورد مواد آروماکمیکال، چون مواد تک مولكول هستند، اين تغييرات بسيار بسیار اندک است. البته شایان ذکر است كه مواد آروماکمیکال در عين حال كه تک مولكولی هستند اما به ندرت تک نُت می باشند و از نظر رايحه، نُت های گوناگونی از خود به جا می گذارند؛ ولي اين نت ها از ابتدا تا انتها بدون تغيير برروی بلاتر باقي مي مانند و تنها با گذر زمان در آهنگی خاص و منحصر به فرد، شدّت خود را از دست مي دهند. اين ثبات در طراحی عطر بسيار كمک كننده است؛ زیرا عطرساز در طراحی عطر خود زحمت كمتری را متحمل مي شود. همچنين مواد آروماکمیکال در زمان رقيق سازی نيز دچار تغيير رايحۀ كمتری مي شوند و تنها ايمپكت آنها دچار تغيير قابل ملاحظه ای مي شود. ولي در مورد مواد نچرال با رقيق سازي، بعضي نت ها حذف و بعضي تقويت مي شوند كه باز اين موضوع بايستی در طراحی عطر لحاظ گردد. همين اختلاف های فنی بين مواد نچرال و آروماکمیکال موجب شده تا تكنیک طراحی عطر با مواد طبيعی و سنتزی متفاوت باشد تا كار برای ساخت عطر شده تر و راحت تر انجام شود.

چگونه عطر خوب بسازیم:

همیشه و همواره عطرسازان با استفاده از مواد اولیه مرغوب مي توانند فرايند ساخت عطر را به مراتب ساده تر كنند و در واقع با تهیه اين مواد است که نیمی از راه ساخت عطر را به تنهایی طی خواهید کرد. لذا چنانچه مي خواهيد عطری خوب بسازید، پیش از هر عملی مواد اوليه مرغوب و با كيفيت تهيه نمایید؛ زیرا به عنوان قانونی کلی، عطر خوب از مواد اولیه خوب استخراج می شود. همچنین در آن زمان متوجه خواهيد شد بسياري از عطرهای تجاری، چيزی جز همين مواد اوليۀ با كيفيت نبوده و نیستند. البته سیاست شرکت های برند و مشهور عطرسازی، پنهان کردن مواد اولیه مصرفی می باشد؛ این شرکت ها همیشه سعی دارند تا آنها را در قالب آكوردها و بیس های آماده عرضه كنند و رقابت را سرلوحه کار خود می دانند. باید دانست که براي آغاز فرایند عطر سازی، عطرساز های مبتدی حداقل با تهیۀ پنجاه ماده اساسی اوليه كار را آغاز مي كنند و بعد از آن می توانند اين كار را با صد و هشتاد مادۀ ديگر تكميل نمایند. الیته باید دانست که نحوه شناخت متريال سه طريق دارد. ابتدا شناخت نسبي، دوم شناخت مطلق و سپس شناخت عملكرد مادۀ معطر در فرمول می باشد. شناخت نسبی يعنی رهايی ذهن در نخستین برخورد با رايحه و توصيف آن به صورت آزاد با دایره لغات موجود در ذهن البته بدون استفاده از توصيفگرهای تخصصی هنر عطرسازی انجام می گیرد. شناخت مطلق به معنای تشخيص دقيق نوع ماده در همان برخورد ابتدایی به علت تشخيص كاركترهای ويژۀ آن؛ به طورمثال تشخيص رايحه تند و تيز متيل ساليسيلات موجود در اسانس زمستان سبز كه در لحظه، تشخيص اين ماده را ميسر می نماید. در نهايت هم شناخت عملكرد ماده معطر در حضور ساير مواد معطر و تعيين نقش آن در فرمول. البته موضوع آخر از همه سخت تر و زمانبر تر خواهد بود؛ زیرا نياز به تجربه و درک مواد اوليه در تركيبات مختلف می باشد.

تفاوت بين پايه و آكورد در هنر عطرسازي چيست؟

به طور کلی در عطرسازی نچرال بيشتر پايه ها كنارهم قرار می گيرند و بدنه عطر را تشکیل مي دهند؛ این در حالي است كه در عطرسازی آروکمیکال[سنتزی] آكوردها كنارهم قرار گرفته و بدنه هماهنگی را خلق می نمایند. البته اين بدان معنی نيست كه در عطرسازی نچرال چيزي به نام آكورد وجود ندارد. بلكه چون اصولاً در مواد طبيعی رايحه كلی و غالب وجود دارد و تنها بايستی نُت های مزاحم حذف شوند بنابراين لازم نيست كه از ابتدا آكورد آن رايحه را درست نماییم. برای مثال در مورد گُل رُز درعطرسازی نچرال روغن اساسی گل رز وجود دارد و تنها بايستی نواقصی از آن برطرف شود و پايه گل رز خلق گردد. ولي در عطرسازی سنتزی برای ساخت اين رايحه لازم است تا حداقل ده ماده سنتزی گوناگون با نسبت های درست در كنارهم قرار گیرند تا اصطلاحاً آكورد گل رز درست شود. هرچند امروزه بسیاری از این آکوردها به صورت آماده و با عنوان Fragrance Oil فروخته می شود. بنابراين در عطرسازي مفهوم پايه و‌ آكورد در واقع مكمل یکدیگر هستند و به عبارتی در تضاد با یکدیگر نيستند.

مولکول های محافظت شده در هنر عطرسازی:

 مواد اوليه مرغوب و مناسب كلید اصلی موفّقيت تولید عطر و ادکلن هستند. اين موضوع در صنعت عطرسازی مدرن نيز به شدّت مورد توجه بوده است؛ به طوری كه گاهی شركت های مطرح و معروف توليد كننده مواد اوليه، با ابداع مولكولی معطر و جديد با كاركترهای منحصر به فرد، مزيتی رقابتی و عالی را برای ساخت عطر خود خلق می نمایند. اين مولكول ها كه به عنوان مولكول های محافظت شده يا Captive Molecules شناخته مي شوند، مولكول های معطر با ویژگی های خاصی هستند كه به نام شركت سازنده ثبت شده و به مدت بيست سال حق مالکیت و استفاده از آن را برای خود محفوظ مي دارند. بنابراين اينگونه شركت ها مي توانند تا زمان اعتبار حق مالكيت اين مولكول كه در قالب يك پَتِنت [اختراع] ثبت شده است، آن را نزد خود پنهان نگاه داشته و هيچ شركتی حق استفاده از آن را ندارد. لذا با اين روش است که مي توانند عطر خود را به صورت منحصر به فرد با كاركتر ويژه و با امضای اختصاصی خود و بدون دخالت رقبا در بازار عرضه كرده و از مزایای تجاری آن بهره كافي را ببرند. شایان ذکر است كه به علت هزينه بر بودن و نياز به فناوری های پیشرفته برای ساخت مولكول های انحصاری، فقط شركت های بزرگ و معروف صنعت عطر مي توانند از اين مزایا بهره برداری نمایند.

اصول فرمول نویسی در تولید عطر و روش های نگارش فرمول در صنعت عطرسازی:

جدول فرمول ساخت عطر، ليست مواد مصرفی است كه در ساخت فِرَگرَنس و تولید رایحه ها کاربرد فراوانی برای هنرمندان عطرساز دارد. اين ليست که در قالب جدولی ارائه می گردد در آن اطلاعاتي از مقدار مادۀ مصرفی در واحد وزنی و همچنین يا حجمی، گِريد [Grade] و نوع مادۀ مصرفی شامل: اِسِنشيال اويل[Essential Oil]، اَبسولوت [Absolute]، اِكستِرَكت [Extract]، نَچرال آيزوليِت [Natural Isolate] و يا آروما كِميكال ها [Aroma Chemicals]، منشاء يا تأمين كنندۀ آن که شامل كشور يا برند توليد كننده است و سرانجام درصد رقيق سازی به همراه نوع حلال عطر که معمولاً برای مواد با هزینه بالا و ايمپَكت بالا استفاده می شود درج میگردد. بنابراین منظور از نگارش فرمول هم آن است كه تكرار پذير بودن فرايند توليد آن در مقیاس صنعتی تضمين شده باشد و هم اینکه چنانچه رایحه عطرتان خوب شد، بعداً حسرت عدم نگارش فرمول ها را نخوريد تا بتوانید دوباره عطر مورد علاقه تان را پایه ریزی نمائید. بنابراین به طور معمول اين عمل با چندين بار امتحان كردن يا اصطلاحاً در چند تِرآيل گوناگون نگارش می شود كه در هر كدام مقادير مواد مصرفی تغيير خواهد کرد. همچنین اصولاً فرمول ها از بلوک های مختلف تشكيل شده اند كه عملاً هر بلوک يک آكورد محسوب شده و از كنار هم قرار دادن آنها فرمول كلی عطر شكل مي گيرد. اين آرايش را می توان به صورت شماتیک یا به اصطلاح در قالب الگوی عطری به نام «پرفيوم اِسكيما» هم نمايش داد. برای مثال در يک ادکلن اين پرفیوم اِسكيما شامل هشتاد درصد آكورد مركباتي، دوازده درصد آكورد آروماتیک، پنج درصد آكورد گُلی و سه درصد پایه چوبی است. اهمّيت فرمول جدا از تكرار پذير بودن فرايند ساخت عطر آن است كه تصویری كلی از عطر را به يكباره در مقابل عطرساز قرار خواهد داد و وی قادر خواهد بود با تغییر استراتژی طراحی خود، به فضای كلي عطر ساخته شده مسلط شود.

عطرهای آماده را رقیق نکنیم:

زمانی که عطری از قبل آماده شده را رقيق تر مي كنيم، هارموني و هماهنگي رايحه از بين می رود و فضای رايحه از حالت «آكورد» به حالت «ديسكورد» تغيير وضعيت خواهد داد. اين تغيير حالت ممكن است بسيار ظريف و دقيق رخ دهد و برای افراد کم تجربه قابل تشخيص نباشد؛ اما واقعیت اين است که وقتی عطری توسط عطرساز آماده و تولید مي شود یکایک اجزا به درست ترين وضعيت كنارهم قرار مي گيرند؛ حتّي مقادير حلال عطر. ولی با افزودن حلال اضافي از جمله حلال های روغني و یا الكلی، ايمپكت بدنۀ اصلی عطر تغيير كرده و توازن رايحه ها برهم خواهد خورد و ديگر روايح در قالب آكورد به بينی نمي رسند و فضای رايحه به حالت «ديسكورد» تغيير حالت مي دهد. بنابراين بايد توجه داشته باشيد كه در زمان ساخت فرگرنس عطر، با هر غلظتي كه طراحی می شود با همان غلظت هم باید رقيق سازی شده تا هارمونی عطر از بين نرود.

آیا تقویت حس بویایی با تمرین ممکن است؟

در خصوص پاسخ به اين پرسش که آیا تقویت حس بویایی ممکن است یا خیر مقالات علمی بسیاری را مي توان مطالعه کرد. ولی ما به سرعت اعلام میکنیم که پاسخ این پرسش مثبت است و اين حسِ کاربردی همانند ماهيچه های بدن با تمرين و ممارست در شناخت رایحه ها و بوها قابل تقويت است. چنانچه از حس بويايی زياد استفاده شود مسلماً اين حس تقويت خواهد شد. مخصوصاً زمانیکه به اين حس نياز داشته باشيد و همچون عطرسازی شهیر مانند آقای حمید مرآتی کاشانی برای حفظ بقا از آن استفاده نمایید. همچنين پژوهش های علمي افزايش اندازه بالب بويایی را در اثر رژيم بويایی مشخص ثابت كرده است؛ منظور از رژيم بويایی آن است که در طي یک روز دست کم چهار ماده معطر از خانواده های مختلف مانند گُلی، چوبی، ادويه ای و سبزه را هركدام به مدّت زمان سی ثانيه استشمام کنید و رايحۀ آنها را در ذهن خود ثبت نمائید و اين كار را دو بار در روز و حداقل به مدت سه ماه انجام دهید. اين رژيم بویایی، حس بويایی را تقويت خواهد کرد. بنابراین چنانچه تصور مي كنيد حس بويایی قویی نداريد نا اميد نباشيد. هرچند هنر عطرسازی به جز حس بويایی خوب، درک بويایی قوی نيز نياز دارد كه به طراح کمک می كند صدای مواد معطر را بشنود و ناديده ها را مشاهده نماید. 

اسامی شرکت های برتر تولید کننده مواد اولیه عطر سازی:

IFF نیویورک، Givaudan سوئیس، Firmenich سوئیس، Symrise  آلمان، Quest هلند، TAKASAGO ژاپن، T.HASEGAWA ژاپن، SENSIENT آمریکا، DANISCO دانمارک، MANE فرانسه و CARABOT. هر چند بایستی توجه داشت که شرکت های فرمنیخ، آی اف اف، سیمرایز و جیودان از پیشتازان این حوزه می باشند. 

رقیق سازی عطرها:

 به طور کلی رقیق سازی به دو شکل الکی و روغنی انجام می گردد. در روش الكل پايه، پس از طراحی ماده معطر یا همان فرگرنس عطر كه در عطر های نچرال روغن های پایه گياهی و اابسولوت های طبيعی هستند، با افزودن الكل آنها را رقيق می نمائیم. در حالي كه در روش روغنی، اين ماده معطر با روغن های سنتزی يا گياهی رقيق سازی می شوند. بنابراین وقتی كه قصد داريم عطر طبيعی بسازيم، بايستی از حلال طبيعی نیز بهره ببریم. از طرفی با توجه به قيمت بالای فرگرانس های نچرال و همچنين خواص درمانی آن بهتر است كه با استفاده از حلال روغنی سرعت تبخير آن را كاهش داده و حداكثر استفاده را از رايحه ببريم. لذا در عطرهای طبيعی بهتر است از روغن های حامل گياهی استفاده كنيد. يكي از بهترين اين روغن ها، روغن جوجوبا است. اين روغن نه تنها باعث ترشيدگی یا به اصطلاح رنسید رايحه نمی شود بلكه برخلاف ساير حلال ها نيازی به اِيجينگ [Aging] يا زمان نگهداری یک هفته ای ندارد و می توان پس از رقيق سازی از عطر استفاده كرد. البته بایستی توجه داشت که نگهداری یک تا سه هفته ای عطرها كيفيت آنها را بالاتر خواهد برد.

تقسیم بندی مواد اولیه طبیعی در صنعت عطرسازی:

مواد اولیه طبیعی در صنعت عطر سازی به دو دسته مواد گیاهی و مواد حیوانی تقسیم بندی می گردند. مواد اولیه طبیعی به دست آمده از حیوانات قوی ترین، گران ترین و با ارزش ترین عطر را دارند و تقریباً همه آنها به عنوان تثبیت کننده کاربرد دارند. در این بخش از آموزش، تعدادی از این مواد اولیه اساسی به ترتیب حیوانی و گیاهی معرفی می شوند:

عنبر-Ambergris:

در گذشته عنبر یا شاه بوی را از روده و دستگاه گوارش نهنگ به دست می‌آوردند؛ از راه مخرج یا دهان این جانور دفع می‌شد و قطعه‌های عنبر دفع شده روی آب دریا یا در ساحل به دست می‌آمد. ولی امروزه آن را از لاشه نهنگ تهیه می‌کنند. باید توجه داشت که پیش از استفاده از عنبر در عطرسازی بایستی مدت زمانی از آن گذشته باشد. جزء اصلی عنبر در الکل Amberin می‌باشد که در اثر نور و هوا اکسیده می‌شود تا عنبر بسیار با ارزش و لاکتن‌های معطر، آلدئیدها و کتن‌ها حاصل شوند. امروزه به دلایل گوناگون از جمله گزاف بودن هزینه ها، از محصولات سنتزی به جای عنبر در صنعت عطرسازی استفاده می‌شود.

غده خشک شده سگ آبی-Castoreum:

یکی از مواد اولیه طبیعی در صنعت عطرسازی، غده خشک شده سگ آبی است که معمولاً در آمریکای شمالی و نواحی سیبری یافت می شود. فرآورده‌ای زرد رنگ که از این غده‌ها استخراج می‌شود را عطرسازان استفاده می‌کنند تا بو و ویژگی خاصی به عطر داده شود و کیفیت و دوام عطر افزایش یابد. این غده حاوی رزین و صمغ می باشد که به علت تغذیه حیوان از پوست و چوب درختان ایجاد می شود؛ بخش معطر این غده را توسط الکل استخراج می‌کنند تا تنتور تهیه شود و یا با حلال‌های فرار استخراج می‌کنند و بعد از آن با تقطیر حلال را حذف می‌کنند. پس از حذف مواد غیرقابل حل در الکل این محصول به شکل castoreum رزینی فروخته می‌شود.

رزین بلسانی طبیعی-Natural balsamic resin:

این محصول ماده ای معطر برگرفته از ترشح غده‌ای از گربه اتیوپی سیوت-civet است. حیوانی شبیه راسو که این ماده را برای محافظت از خود ترشح می کند. این ترشح با تراشیدن غده‌های civet با قاشق چوبی و سپس جمع آوری ماده زرد رنگ چسبناک درون ظرف آلومینیومی انجام می شود. سیوت-Civet را با الکل استخراج می‌کنند تا تنتور بسازند و اغلب به عطرهای گُلی-floral افزوده می‌شود تا ویژگی خوبی به عطر داده شود. رایحه مهم تشکیل دهنده civet یک کتن به نام civetone می‌باشد.

مُشک آهوی تنکین-Tonkin Deer Musk

مُشک تنکین در غده‌های زیر شکم گوزن نر قرار دارد. حیوانی که در کوهستانهای تبت، چین و لائوس زندگی می‌کند. این مُشک به این دلیل تنکین نامیده می‌شود که از شهر هانری و بندرای فرنک در خلیج تنکین در ویتنام به دست می‌آید. به علت اینکه رایحه این مُشک در زمان جفت‌گیری گوزن خیلی قوی است در زمان جفت‌گیری حیوان کشته می‌شود. جز اصلی و خوشبوی این مُشک که با الکل استخراج می‌کنند ترکیبی ارگانیک به نام Muscone نام دارد. امروزه این ماده از نظر سنتزی دارای ارزش است و یک جز مهم از اجزای عطرهایی از نوع مُشک است. ساختار شیمیایی موسکون-Muscone برای نخستین بار توسط لئوپولد روشیکا-Leopold Ružička روشن شد.

مواد اولیه طبیعی گیاهی:

از قسمتهای مختلف گیاهان گوناگون، موادی معطر با رایحه و خواص مختلف به دست می آید. این مواد معطر در صورت داشتن رایحه خوب، کیفیت و خلوص مناسب در عطر سازی به کار برده می شود. در این بخش تعدادی از این گیاهان با طراوت و خوش رایحه را معرفی می کنیم:

گیاه میر-Myrrh:

اسانس گیاه میر یک رزین طبیعی است که از ساقه گیاه commiphora myrrha تراوش می‌شود. این گیاه در ساحل شرق قاره آفریقا و اغلب در کشورهایسومالی و اتیوپی رشد می کند. به عنوان یکی از قدیمی‌ترین عطرهای تاریخی از این عطر همراه با عطر و بوی تند و یا عطرهای کهربایی استفاده می‌شود.

میموزا-Mimosa:

کنستانتره میموزا به عنوان گیاهی ابریشمی شکل و گلدار است. استخراج آن توسط حلال هیدروکربنی از گل ها و انتهای شاخه‌های گیاه اقاقیا Acacia decurrens به دست می‌آید. این ماده با الکل استخراج می‌شود تا مقطره میموزا حاصل شود. تولید جهانی این ماده در مراکش انجام می‌شود. اقاقیا هم به طور خودرو می‌روید و هم آن را می‌کارند.

خزه بلوط-Oakmoss or Mousse de chene:

خزه بلوط گلسنگی زیبا است که اغلب بر روی شاخه های درخت بلوط رشد می‌کند و گاهی نیز بر روی درختان میوه و تزئینی می‌روید. خزه های بلوط واقعی معمولاً در کشورهای چکسلواکی، یوگسلاوی، ایتالیا و مراکش جمع‌آوری می‌شوند. نوع دیگری خزه به نام mouss darbre نیز وجود دارد که بیشتر بر روی درختان تزئینی رشد می‌نماید. خزه را می‌توان توسط حلال آلی مانند اتر، بنزن استخراج کرد. انحلال کنستانتره خزه در الکل، سرد کردن آن و فیلتراسیون و سپس تبخیر الکل، مقطره خزه را ارائه می‌دهد. از مقطره خزه بلوط در عطرسازی برای دوام عطرها استفاده می‌شود و اغلب عطرهای گران قیمت دارای این ماده اولیه هستند.

صمغ کندر-Olibanum:

کندر صمغی دارویی و بسیار توصیه شده در کتاب های طب سنتی است که در استان فارس به درخت تولید کننده آن «بنه» می گویند. کندر از گیاهی از خانواده افراسانان تهیه می شود و طعمی بسیار تلخ دارد. این ماده علاوه بر تمام خواص دارویی بسیار خوش بو است و برای تولید عطر یا عود و بخور از آن استفاده فراوان می شود. شیره کندر از خانواده رزین ها بوده و در حالت بخور عمدتاً با اسپند سوزانده می شود. در هر حال کندر یک رزین طبیعی است. این صمغ به صورت تکه‌هایی به شکل اشکِ زرد کمرنگ است که در اثر سوختن رایحه زیبایی دارد. به طور معمول صمغ کندر از درختی در آفریقای شرقی، سومالی و جنوب خلیج غربی به دست می‌آید. باید توجه داشت که در اثر استخراج با الکل و فیلتراسیون و تبخیر الکل، کندر رزینی به دست می‌آید. در صنعت عطرسازی کندر یک تثبیت کننده مناسب برای تمام محصولات است و به منظور دوام بیشتر در بو و رایحه، به مدت طولانی از آن استفاده می‌شود.

اوپوپوناکس-OPOPONAX:

اوپوپوناکس رزینی است که از درخت Commiphora erythraea تراوش می‌شود و رایحه بسیار شیرینی دارد. درختی که بومی شبه جزیره عربستان است. این درخت در ساحل شمال شرقی آفریقا به ویژه در کشورهای سومالی و اتیوپی نیز می‌روید و رایحۀ آن بسیار گرم و قوی است. این رزین که با نام myrrh  نیز شناخته می شود به شکل تکه‌های قهوه‌ای تیره تراوش می‌شود و به بیانی دیگر بوی آن شبیه بوی گیاه میر و گالبانوم است. اوپوپوناکس-OPOPONAX در عطرسازی اغلب در ترکیبات عطر چوبی تازه با ظرافت های چرم و تنباکو استفاده می شود. محصول رزینی آن با استخراج الکلی به دست می‌آید و غلیظ شده آن در عطر و محصولات آرایشی کاربرد دارد. این رزین به خوبی با عطرهای کهربایی همچنین با عطرهایی مانند یاسمن و ایلانگ ایلانگ و رز مخلوط می‌شود.

زنبق زرد–Orris:

این گیاه که معمولاً رایحه ای گلی و زنانه دارد و نُت های بالایی آن بسیار قوی هستند در کشورهای ایتالیا، فرانسه و مراکش می روید. رزین Orris با استخراج از طریق الکل، فیلتراسیون و تغلیظ به دست می‌آید. رزین Orris بوی شبیه بوی بنفشه دارد و در عطرهای ظریف، صابون‌های لوکس، عطر پودر و محصولات آرایشی کاربرد فراوان دارد.

نعناع هندی–Patchouli:

پچولی گونه ای از گیاهان گلدار و بوته ای از خانواده Lamiaceae  است که گل های کوچک و کم رنگ صورتی- سفید دارد که تا ۳ فوت رشد می کند. این گیاه توسط تقطیر با بخار از برگ‌های خشک شده گیاه Pogostemom  cablin به دست می‌آید. گیاه کوچکی که معمولاً در فیلیپین و اندونزی یافت می‌شود. بیشترین تولید کننده آن اندونزی و بعد چین است. اسانس پچولی دارای مقدار زیادی کادی‌نین [کامفر پاچولی]، الکل C14H26O، اورژنول و آلدئید بنزوئیک می‌باشد.

رزماری–Rosemary-Rosmarin:

گیاه روزماری گونه بومی منطقه مدیترانه است ولی در سراسر جهان قابلیت رشد دارد. این گیاه در تهیه غذا به عنوان ادویه ای خوشبو بسیار کاربردی است و از روغن آن در صابون سازی و عطرسازی استفاده فراوان می شود. روغن رزماری توسط تقطیر با بخار از گل‌ها، برگ ها و ساقه‌های گیاه Rosmurinum officinalis به دست می‌آید. برای برداشت روزماری باید تا بهار یا تابستان منتظر ماند؛ چرا که در این فصل ها بیشترین رشد را دارد. تولیدکنندگان اصلی کنونی آن کشورهای تونس، مراکش، اسپانیا و یوگسلاوی هستند. خلاصه اینکه رزماری گیاهی بسیار معطر است و اسانس آن شامل بورنئول، استات ایزوبورنیل، کامفر، کامفن، پینن و سینئول می‌باشد.

چوب صندل-Sandalwood Oil:

روغن چوب صندل همچنان در طب هند بسیار ارزشمند است و در درمان اختلالات جسمی و روحی از جمله اضطراب و خستگی پیشنهاد می شود. همچنین این روغن حاوی آنتی اکسیدان هایی است که به حفظ ساختار پوست و کاهش خشکی کمک می نماید. اسانس این گیاه که معمولاً حداقل پس از ۱۵ سال قابل برداشت است تقاضای بسیاری دارد و به همین دلیل قیمت گزافی دارد. روغن چوب صندل با تقطیر با بخار تهیه می‌شود یا با تقطیر از آب از چوب های پودر شده و ریشه‌‌های گیاه  Santalum album به دست می‌آید. درخت کوچکی که در هند، سریلانکا و اندونزی و استرالیا وجود دارد. برای تهیه روغن خوب و بازده بالا فقط درختانی که بالای سی سال سن دارند استفاده می شوند.

خس خس-Vetiver:

گیاه خس خس، بومی جنوب و جنوب شرقی آسیا  است و به دلیل داشتن بوی مطبوع، برای مصارف گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. به گونه‌ای که از عصاره و روغن آن که از ریشه استخراج می‌شود در کارخانه عطر و ادکلن‌ سازی استفاده می‌شود. این گیاه دارای رایحه‌های متفاوتی می‌باشد که یکی از دلایل آن وابسته به نوع خاک یا در واقع کشور تولید کننده این محصول می‌باشد. به این ترتیب خس خسی که در کشور اندونزی تولید می‌شود با آنچه که در ماداگاسکار تولید می‌شود رایحه‌ای متفاوت خواهند داشت. از سایر دلایل تفاوت در رایحه می‌توان به سن گیاه، استفاده از برگ یا ریشه و کیفیت اسانس گرفته شده نیز اشاره کرد.

 خس‌خس هائیتی: خس خس تولید شده در مناطق هائیتی دارای دو نوع می‌باشد که مدل وحشی آن بیشترین کاربرد را دارد. هائیتی وحشی دارای حسی با طراوت، تمیز و سبز، رقیق و ملایم و به میزان کمی میوه‌ای است. پس همواره گیاه خس‌خس دارای عطری دودی و خاکی نیست! گرلین وتیور-Guerlain Vetiver بهترین نمونه از خس‌خس وحشی هائیتی می‌باشد.

خس‌خس اندونزی: این نوع از وتیور-Vetiver دارای رایحه‌ای خاکی می باشد و کاملاً عطری از چوب و مشک را در خود دارد و تا حد بسیار کمی دارای عطر دودی نیز می‌باشد.

خس‌خس بربن: دارای رایحه‌ای نرم و ملایم، گرم با لمس کوچکی از دود می‌باشد. نمونه آن رایحه عطر لالیک انکر نویر-Lalique Encre Noir [لالیک مشکی] می باشد.

خس‌خس سریلانکا: این نوع از خس‌خس بیش از هر چیز به عطر چوب شباهت دارد، چوب‌های بریده شده! این رایحه عموماً جایگزین اسانس چوب، خصوصاً چوب صندل در عطرها می‌شود.

خس‌خس ماداگاسکار: عطری تمیز و خاکی دارد. کمی چوبی است و نسبت به سایر انواع خود طعمی شیرین دارد.

خس‌خس هندوستان: قوی‌ترین و سنگین‌ترین نوع خس‌خس است که رایحه‌ای بسیار خاکی و غلیظ دارد.

بنابراین در تعریفی جامع، Chrysopogon zizanioides، که معمولاً با نام های vetiver و khus شناخته می شود، یک علف چند ساله از خانواده Poaceae است. خواص وتیور نزدیک به سورگوم است ولی ویژگی های ریخت شناسی بسیاری با سایر علف های معطر مانند لیمو ترش، سیترونلا و پالماروزا دارد.

بنزوئین-Benzoin:

بنزوئین یا بنجامین یک رزین بالزامیک و رزین گیاهی است که از پوست چندین نوع درخت که styrax  دارند تراوش می‌شود. این ماده اولیه طبیعی و گیاهی در عطرها و انواع بخور و به عنوان طعم دهنده و دارو استفاده می شود. به طور کل دو نوع بنزوئین وجود دارد؛ بنزوئین سیام و سوماترا. از بنزوئین سیام به ویژه در عطرسازی استفاده می‌شود. بنزوئین سیام در جنوب شرق آسیا و لائوس به دست می آید و به شکل تکه‌های قطره در اندازه‌های مختلف موجود می‌باشد. بنزوئین از بنزوئیک اسید تشکیل شده است و بوی آن شیرین و شبیه وانیل می‌باشد. برای تهیه این ماده، عصاره الکلی بنزوئین فیلتر و سپس تغلیظ می شود و لذا محصول حاصله بنزوئین رزینی نامیده می شود. بنزوئین سوماترا بوی کاملاً متفاوتی دارد و علاوه بر وانیلین حاوی مقدار زیادی سینامیک اسید است. در عطر، کرم و صابون از بنزوئین به مقدار اندکی استفاده می‌شود؛ چرا که مقدار وانیلین آن ممکن است محصول را بیرنگ نماید.

برگهای بنفشه-Violet leaves:

برگ های بنفشه تا حدودی به شکل قلب هستند و حاشیه برگ های آن دندانه دار است و مویی ندارند. عرض برگ بنفشه می تواند بین ۱۳ تا ۵۰ میلی متر رشد کند. برگ بنفشه با رایحه شیرین گل های بنفشه بسیار متفاوت است و رایحه آن کاملاً سبز است. مانند بوی چمن بریده به همراه خیار. برگ بنفشه اغلب در عطر مردانه یافت می شود زیرا طراوت آن سبز و شبیه خیار است. مقطره برگ بنفشه با استخراج توسط حلال هیدروکربنی از برگ های بنفشه، کنستانتره این محصول به دست می آید و آن را با الکل نیز استخراج می‌کنند تا به مقطره برسند. این گیاه در جنوب کشورهای فرانسه، شمال ایتالیا و مصر کشت می‌شود. بنفشه معطر دارای موسیلاژ، اسید سالیسیلک و یک ماده ملون آبی که در اثر محیط اسیدی قرمز رنگ و در محیط قلیایی سبز رنگ می‌شود است و دارای ماده‌ای بنام ویولین که اثری شبیه امتین دارد است.

روغن برگ میخک-Clove Leaf Oil:

روغن برگ میخک، که به آن روغن میخک نیز گفته می شود، اسانسی است که از گیاه میخک، Syzygium aromaticum استخراج می شود. روغن میخک معمولاً در رایحه درمانی و طعم دادن به غذا و برخی داروها استفاده می شود. ماداگاسکار و اندونزی تولیدکنندگان اصلی روغن میخک هستند. این روغن را از تقطیر برگ ها و شاخه‌های کوچک گیاه Eugenia Caryophyllata تهیه می‌کنند. روغن برگ میخکی که در ماداگاسکار تهیه می‌شود کیفیت مناسب‌‌تری دارد؛ زیرا درصد اوژنول آن ۸۲ تا ۹۲ درصد است. ولی در اندونزی مقدار اوژنول آن ۷۸ تا ۸۶ در صد است. این گیاه در ایران نمی‌روید.

گالبانوم-Galbanum:

گالبانوم نوعی صمغ زرد رنگ گیاهی است که از گیاهی شبیه انقوزه گرفته می‌شود. صمغ گالبانوم از گیاهان چتری Ferulla galbaniflua   جمع‌آوری می‌شود که در کشورهای ایران و لبنان به طور وسیعی می روید. گالبانوم دارای رایحه سبز قوی با عناصر چوبی و بالزامیک است. این ترکیب عطری که اغلب به عنوان خاکی یا جنگلی توصیف می شود به دلیل توانایی آن در پخش رایحه سبز غلیظ و تند ارزش زیادی دارد. رزین طبیعی گالبانوم توسط الکل استخراج شده، با ترکیبات یاس بنفش به خوبی ادغام می‌‌‌شود. در عطرسازی مدرن نیز از صمغ گالبانوم برای رسیدن به نقطه «پیش رایحه سبز» [greenish top note] استفاده می‌شود.

مقطره یاسمین-Jasmine Absolute:

Jasmine Absolute روغنی شگفت انگیز است که به خاطر رایحه گل های عجیب و غریبش که اغلب در عطرسازی استفاده می شود مشهور است. بوی مست کننده آن به عنوان یک داروی محرک شناخته می شود که باعث افزایش احساس عشق و عاشقانه می شود. علاوه بر این موجب تقویت احساسات شده و به ایجاد یک فضای مثبت کمک می کند. سایر کاربردهای رایج آن  شامل کمک به جوانسازی و طراوت پوست هنگام افزودن به محصولات مراقبت از پوست است. تنتور یاس با استخراج توسط هیدروکربن [معمولاً پترولیوم اتر] از گیاه jasminum officinale تهیه می‌شود. سپس کنسانتره یاس را با استخراج با الکل به مقطره [Absolute] تبدیل می‌کنند. کنستانتره یاس در کشورهای مصر، مراکش، الجزایر، ایتالیا، فرانسه، ترکیه، اسپانیا، هندوستان و آفریقای جنوبی تهیه می‌شود. با وجود این مهمترین تولیدکننده کشور مصر و سپس مراکش هستند. این گیاه به طور وسیعی کشت می‌شود و نسبت به شرایط آب و هوایی بسیار حساس و آسیب‌پذیر می باشد.

کهربای نباتی-Labdanum:

«لابدانوم» یا «لادانوم» یا «لادان» یا «لادانون» رزینی قهوه ای رنگ و چسبناک است که از درختچه های Cistus ladanifer و Cistus creticus که گونه های گل رز محسوب می شوند به دست می آید. این ماده اولیه از نظر تاریخی در داروهای گیاهی استفاده می شده است و هنوز نیز در تهیه برخی از عطرها استفاده می شود. در واقع، این کهربای نباتی، ماده معطر تلخی است که از انواع لادن به دست می‌آید و همانطور که بیان شد تراوشی رزینی از برگ های گیاه cistus ladaniferus است. گیاهی که به طور خودرو در خلیج مدیترانه، اسپانیا، جنوب فرانسه، شمال قاره آفریقا، جزایر کرت رشد و نمو می کند. این ماده از برگ های گیاه توسط حلال آلی یا الکل استخراج می‌شود. در کشور اسپانیا که بزرگترین تولیدکننده لابانوم رزینی می‌باشد برگ ها را مستقیماً در آب می‌جوشانند و سپس این ماده را با پترولیوم اتر و الکل یا فقط الکل جدا می‌کنند. لابانوم رزینی اساس و پایه تمام عطرهای کهربایی می‌باشد و به آن «کهربای نباتی» می‌گویند.

مات-ماته-Mate:

ماته که بنام «کیمارو» نیز شناخته می شود نوشیدنی سنتی غنی از کافئین است که در آمریکای جنوبی استفاده می شود. برگ های خشک شده گیاه مات به طور خودرو در آمریکای جنوبی می‌روید و در آنجا برای تهیه چای سنتی استفاده می‌شود. با استخراج برگ های خشک شده با حلال‌های آلی نظیر پترولیوم اتر، بنزن و هگزان یک ماده نیمه جامد رزینی سبز تیره به دست می‌آید. با دوباره حل کردن آن در الکل، سرد کردن و به فیلتر رسیدن آن و تبخیر الکل به «مقطره مات» می‌رسیم که برای دادن بوی طبیعی گیاهی به عطرهایی نظیر یاسمین و اسطوخودوس استفاده می‌شود. برگ این گیاه به علت دارا بودن کافئین اثری مانند چای و قهوه دارد. این گیاه در ایران نمی‌روید. برگ گیاه شامل ۲ درصد کافئین و ۱۲ – ۱۱ درصد تانن به نام اسید ماته تانیک است که شبیه اسید کافه‌تانیک است.

اکلیل کوهی-Melilot-Melilotus

یک گیاه شبدر مانند به نام Melilotus officinalis که در سراسر اروپا و آسیای غربی و ایالات آمریکا می‌روید و معمولاً بعلت شکل برگهایش، زبان گوزن نامیده می‌شود. آن را می‌توان توسط الکل یا حلال‌های آلی استخراج کرد و برای معطر کردن تنباکو استفاده نمود. به دلیل وجود مقدار بالای کومارین و مشتقات کومارین اغلب از آن در محصولات مردانه استفاده می‌شود.

اسطوخودوس(لاواند-لاوندر-لوندر)-Lavender:

بوته ای است خودرو یا کشت شده با ساقه های افراشته و منشعب شده دارای برگ های باریک و به رنگ سبز و تا اندازه ای سفید و گل های ریز به رنگ بنفش یاسی که به معنای واقعی آرامش بخش و زیباست.

برخی محدودیت ها یا ممنوعیت ها در کاربرد برخی مواد اولیه صنعت عطرسازی:

در دهه اخیر قوانین بسیاری برای منع استفاده از برخی مواد طبیعی یا سنتتیک عطرسازی از طرف سازمان‌های نظارتی و بهداشتی مرتبط با عطر اعمال گردیده است. از مهمترین این سازمان‌ها می توان به انجمن بین‌المللی عطر (IFRA) یا سازمان‌ها و ان جی اوهای محیط زیست و حمایت از حقوق حیوانات اشاره کرد. انجمن بین‌المللی عطر، به صورت حرفه‌ای و متمرکز بر روی خواص سوء مواد معطر طبیعی یا ساخته شده توسط انسان‌ها پژوهش می‌کند. براساس این پژوهش ها هر از چند گاهی، برخی از مواد مورد استفاده در ترکیب عطرها، وارد لیست مواد ممنوعه می‌شوند. 

مواد ممنوع شده توسط انجمن بین‌المللی عطر، می‌توانند از مواد معطر طبیعی باشند و یا شامل مواد ساخته شده توسط انسان شوند. همچنین امکان قرارگیریِ مواد غیربویایی که برای تثبیت عطر یا آلرژی زدایی مورد استفاده قرار می‌گیرند همچون افزودنی‌ها نیز در فهرست مواد ممنوعه وجود دارند. ممنوعیت این مواد ممکن است به طور کامل اعمال شود و یا تنها درصد مشخصی از مواد، برای استفاده در عطرها مجاز تعریف گردد. 

در ممنوعیت کامل، به طور کلی نباید از یک ماده در ترکیب عطرها بهره برداری شود. ولی در مواردی که استفاده از مواد مختلف محدودیت دارد، بایستی از درصدی که توسط انجمن بین‌المللی عطر مشخص گردیده است، در فرمول ساخت عطرها استفاده شود.  به عنوان مثال Iso E Super، که ماده‌ای کلیدی در فرمول برخی عطرها است، نهایتاً باید تا ۲۴ درصد در حجم کلی ساختار عطر مورد استفاده قرار گیرد. این ماده، استعداد آلرژی‌زایی دارد و همین موضوع، باعث ایجاد محدودیتِ استفاده از این ماده در عطر شده است. یا از سوی دیگر به دلیل آلرژی های شدید گزارش شده ناشی از اثرات خزه درخت بلوط طبیعی، استفاده از این نوع طبیعی این ماده در ترکیب عطرها به صورت کلی ممنوع گردیده است.

ممنوعیت استفاده از نُت‌های حیوانی در عطرها:

مصرف نُت‌های حیوانی یا به اصطلاح انگلیسی آن انیمالیک-ANIMALIC، از سوی سازمان‌های محیط زیستی با محدودیت مواجه شده است. در حقیقت نُت‌های حیوانی که به طور مستقیم از بدن حیوانات استخراج می‌شود و برای به دست آوردن آن‌ها گونه‌های گوناگون حیوانی محکوم به مرگ یا تحمل شکنجه هستند، عملی غیراخلاقی به شمار می‌رود. بنابراین، سازمان‌های حمایت از محیط زیست برای مقابله با این اتفاق، قوانین مختلفی وضع کرده‌اند و قصد دارند تا جایی که امکان دارد از آسیب رسیدن به حیات وحش جلوگیری نمایند. لذا راهکارهای زیادی برای جایگزینی این نت‌ها وجود دارد. از سال‌ها پیش و همزمان با ممنوع شدنن برخی از نت‌های حیوانی، جایگزین‌های سنتتیکی برای هر یک از نت‌ها ساخته شده بود. در حال حاضر نیز هر ساله محصولات سنتتیک جدیدی برای جایگزین شدن به جای نت‌های حیوانی ساخته می‌شوند.

برخی از مواد اولیه در تولید عطر هزینه بسیار گزافی دارند:

امروزه برخی از نت‌های قابل استفاده در فرمولاسیون رایحه‌ای عطرها بسیار گران شده است و امکان استفاده از برخی مواد اولیه در فرمول همیشگی عطرهای قدیمی وجود ندارد.این موضوع به خصوص در مورد مواد اولیه طبیعی آشکارتر می باشد. از آنجایی که امروزه، قیمت مواد اولیه طبیعی به عنوان نت، بسیار گزاف و پر هزینه می باشد و فرآهم کردن آن‌ها در حجم زیاد برای برندهای تولیدکننده عطر از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست، تولیدکننده مجبور به حذف آن یا کاهش دادن مقادیر این نت در فرمول عطر است. همچنین در برخی از عطرهایی که تولید بالایی دارند و سالانه به بازار عرضه می‌شوند برای افزایش میزان سود حاصل از فروش، برخی نت‌های گران را در فرمول اصلی عطر جایگزین می‌کنند. برخی دیگر از برندها نیز برای کاهش هزینه‌ها و افزایش سود، پس از مدتی، تولید عطرهایشان را به سایر شرکت‌های بزرگ و معتبر سپرده و در نتیجه به علت بروز برخی تغییرات جزئی در فرمول رایحه‌ها و استفاده یا عدم استفاده از برخی نت‌ها با غلظت‌های متفاوت، عطرها رفورموله می‌شوند.

تأثیر شرایط جوی بر روی عصاره‌های مختلف:

خانه‌های عطرسازی، مواد اولیه طبیعی عطر را از لابراتوارهایی تهیه می نمایند که در عصاره‌کشی و نکتارگیری از مواد معطر تخصص دارند. موادی که در عطرسازی به صورت طبیعی به کار می‌روند به طور کامل تحت تأثیر شرایط جوی قرار می‌گیرند. در واقع، هرگونه تغییرات آب و هوایی موجبات ایجاد تغییر در ماهیت شیمیایی عصاره‌های به دست آمده می‌گردد و بدین طریق، رایحه یک نت را نیز تغییر می‌دهد. به طور مثال این شرایط برای نت‌هایی همچون اسطخودوس [لوندر] و مرکبات وجود دارد، که به صورت طبیعی در صنعت عطرسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عدم دسترسی به برخی مواد اولیه در فرمول عطرها:

امکان استفاده از برخی مواد اولیه، به خصوص مواد اولیه طبیعی، به دلیل کمیاب شدن در طول زمان برای تولیدکنندگان عطر فرآهم نیست. به این ترتیب، تولید کنندگان مجبور به جایگزین نمودن این مواد با مواد در دسترس کنونی می شوند.

خارج شدن مواد اولیۀ صنعتی از چرخه تولید:

در برخی مواقع، مواد اولیه مشابهی با مواد اولیه صنعتی گذشته وارد بازار می‌شود. استفاده از این مواد در فرمول عطر، به دلیل کیفیت بالاتر و قیمت ارزان‌تری که دارند منطقی‌تر از مواد صنعتی قدیمی است. به این ترتیب، برندهای بزرگ، با توجه به شرایط تولید مواد اولیه، تصمیم می‌گیرند تا برخی از مواد اولیه صنعتی را از چرخه تولید خارج کنند و به جای آنها برخی مواد صنعتی جدیدتر و باکیفیت‌تر را جایگزین ماده قبلی نمایند.

سیاست شرکت‌های سازنده برای مواد اولیه عطرها:

امروزه، شرکت‌های سازنده مواد اولیه عطر، سیاستی را مبنی بر عدم تولید مواد قدیمی و فروش و جایگزین کردنِ مواد جدید پیش گرفته‌اند. این کمپانی ها دیگر از سیستم‌های قدیمی برای تولید رایحه‌ها استفاده نمی‌کنند تا بتوانند استفاده کنندگان را به استفاده از اسلوب های جدید وادار نمایند. بنابراین، به دلیل اعمال فشار و کنترل از سوی شرکت‌های سازنده، شرکت‌هایی که عطرهای خود را در دهه‌های گذشته تولید کرده بودند، اکنون باید با توجه به قوانین جدید ارائه شده، فرمول محصولات خود را تغییر دهند. از آنجایی که هیچ یک از دو ماده اولیه، رایحه یکسانی ندارند، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت، که اگر عطری از مواد اولیه جدید استفاده کند، نوع رایحه، کیفیت آن، ماندگاری و بازخورد عطر متفاوت خواهد بود.

سالخورده شدن عطرهای قدیمی:

قدیمی شده یا به بیانی دیگر سالخورده شدن عطرها در واقع نوعی ریفورمولاسیون به حساب می‌آید. گاهی اوقات، در زمان مقایسه نسخه جدیدی از یک عطر، با نسخه قدیمی همان مدل، تفاوت رایحه بین دو عطر به وضوح قابل احساس است. به همین دلیل، حتّی حرفه‌ای‌ترین ترکیبات عطر نیز محکوم به تغییر فرمول بر اثر سن و سال هستند. در نتیجۀ همین فرآیند است که عطرهای قدیمی رنگی تیره‌تر دارند و با شروعی الکلی و شیرین، شبیه به بوی لاک و الکل نجاری وارد مشام انسان می‌شوند. جالب است بدانید، که اگر سن عطر خیلی زیاد باشد، نت‌های آغازین عطر به سختی احساس می‌شوند و آنچه از ابتدای عطر به مشام می‌رسد، در واقع رایحه اصلی و میانی عطر است.

عطرها و ادکلن هایی که فرمولاسیون آنها در سال‌های اخیر تغییر کرد:

در دهه اخیر برخی از عطرهای معروف رفورموله شده‌اند. تغییر فرمولاسیون این عطرهای شناخته شده به دلیل مواردی است که در این مطلب عنوان شد. نام برخی از عطرها و ادکلن های رفورموله شده را مشاهده می نمایید:

دیور ادیکت (Dior Addict) ، فارنهایت دیور (Fahrenheit Dior) ، میس دیور (Miss Dior​) ، دیور هوم اینتنس (Dior Homme Intense) ، شنل نامبر ۵ (Chanel No5) ، لنویی د لهوم ایوسن لورن (La Nuit De L`Homme Yves Saint Laurent) ، جاز بای ایوسن لورن (Jazz By Yves Saint Laurent) ، ام ۷ ایوسن لورن (M7 Yves Saint Laurent​) ، آنجل تیری موگلر (Angel Thierry Mugler) ، ای من تیری موگلر (A*Men Thierry Mugler) ، چیک کارولینا هررا (Chic Carolina Herrera) ، انکر نویر لالیک (Encre Noir Lalique) ، اپیک من آموج (Epic Man Amouage) ، اینترلود آموج (Interlude Amouage) ، کول واتر من دیویدف (Davidoff Cool Water Man) ، فوتو لاجرفیلد (Photo Lagerfeld) ، پواِم لانکوم (Poeme Lancome) ، ترزور لانکوم (Tresor Lancome).